„Pierwszym działaniem Zarębskiego z udziałem publiczności był happening «Kwiaty», zaprezentowany w Klubie Ligi Kobiet w Warszawie. W swojej twórczości podejmuje tematy problematyki ciała, erotyczności i seksualności połączone z bardzo wysublimowanymi inscenizacjami, w których wykorzystuje stworzone przez siebie rekwizyty-fetysze (chleb z pęknięciem, z którego wyrasta trawa, prysznic, z którego wypływa szczypior, sztuczna szczęka umieszczona w doniczce z trawą, włosy zamrożone w lodzie)” – to fragment biografii Krzysztofa Zarębskiego, artysty istotnego dla neoawangardy, którego archiwum w ramach stypendium artystycznego miasta stołecznego Warszawy zrealizowała Agata Chinowska. Chinowska, kuratorka, historyczka sztuki i producentka wystaw, przez kilka lat związana z Galerią Arsenał w Białymstoku, postanowiła zrealizować projekt o Zarębskim, ponieważ, jak twierdzi, do tej pory nie zostało opracowane archiwum twórcy, „którego sztuka była odpowiedzią na społeczną i polityczną zmianę, była intensywnym, krytycznym i artystycznym, dialogiem z rzeczywistością”.
Fot. Attila Csörgő
W efekcie działania powstała przejrzysta strona internetowa, stanowiąca pełną dokumentację działań Zarębskiego, jednego z pierwszych artystów performansu w Polsce. Jego prace wpisują się w tradycję rozwijaną przez takie ruchy jak: akcjonizm wiedeński, fluxus, performance art, sztuka ciała. Część zgromadzonej i udostępnionej przez Agatę Chinowską dokumentacji zawiera odnośniki do zdigitalizowanych materiałów wizualnych, stanowiących zapis performansów i wystaw, indywidualnych oraz zbiorowych. Od debiutu, wystawy „Malarstwo” w Salonie Debiutów na Uniwersytecie Warszawskim w 1969 roku, do udziału w zbiorowej wystawie „Notatki z podziemia. Sztuka i muzyka alternatywna w Europie Wschodniej 1968–1994”, otwartej w 2016 roku. Archiwum artysty, skoncentrowane przede wszystkim na okresie jego twórczości od lat 60. do lat 80., stanowi przy okazji cenną ilustrację polskiego życia artystycznego w tych dekadach.
Jako krytyczka Chinowska publikowała na łamach czasopisma artystycznego „Obieg”. Pisała m.in. o sytuacji sztuki na Węgrzech po objęciu rządów przez radykalną prawicę. W Galerii Arsenał w Białymstoku pełniła funkcję specjalistki ds. programowych. W roku 2019 była kuratorką wystawy „Zaburzenia realności” Kingi Nowak i Anny Panek w Miejskiej Galerii Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu. Wcześniej w Galerii Arsenał kuratorowała m.in. wystawy „Detsky sen” o dzieciństwie, „Bownik. Wyobraź sobie czasy, w których wszystkie rekordy już padły”, „Czysty język”, dotyczący neutralnej platformy komunikacji i stworzonego przez Ludwika Zamenhoffa języka esperanto; „Subiektywne dokumentalistki. Krisztina Erdei, Eva Kotátková, Lucia Nimcová”, na której eksplorowała sztukę trzech artystek z Europy Środkowej. W Galerii Arsenał w Białymstoku była także kuratorką wystawy „Wyjście z centrum”, podejmującej tematykę centrum jako punktu wyjścia do myślenia o rzeczywistości. W Muzeum Etnograficznym w Warszawie stworzyła ekspozycję trzech artystek: Izabeli Maciusowicz, Anny Panek oraz Irminy Staś pod tytułem „Rok nieustającego lata”.
Anna Pajęcka
Dolny rząd od lewej: „Environment und Aktionen”, Berlin, 1981, fot. Krystyna Jachniewicz. „Environment und Aktionen”, Berlin, 1981, fot. J.F. Melzian.
