Urodzona w 1978 roku. Jest autorką książek artystycznych, artystką performatywną, której zainteresowania obejmują tematy wykorzystywania mechanizmów władzy, feminizmu i medium tekstu. Każdemu z jej projektów artystycznych towarzyszą drobiazgowe badania i kwerenda, na której opiera dalsze postępowania. W praktyce artystycznej sięga po narzędzia spoza pola sztuki, chętnie używając metod z obszaru antropologii. Między innymi w projekcie „Kapsuła czasu” odwoływała się do pojęcia daru, zachęcając publiczność do złożenia przyniesionych obiektów w tytułowej kapsule czasu. Z dostarczonych przedmiotów wytworzyła pomnik naszych czasów.

Fot. Alina Żemojdzin

Metody naukowe wykorzystuje także w projekcie realizowanym w ramach stypendium artystycznego m.st. Warszawy, w którym bada warszawską urbanistykę przez pryzmat nomenklatury ulic, posługując się przy tym trzema narzędziami: statystyką, biografistyką oraz indeksami. Obiektem jej badań są szczególnie te ulice, które zostały nazwane na cześć kobiet.

W 2021 roku w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, w ramach Wydziału Sztuki Mediów prowadziła zajęcia z podstaw języka wizualnego, ucząc studentów rozumienia obrazów i sposobów posługiwania się nimi w sztuce. Sztukę jako dziedzinę eksploruje także w projekcie „Kuratorzy”, w którym dokonuje zamiany ról – to kurator, a nie artysta, z którym ten pracuje, jest poddawany szczegółowej ocenie. W filmie „Dzień z życia kuratora” podąża za bohaterem, Szymonem Żydkiem, w konwencji reportażu pokazując jego zawodową codzienność. Innym podjętym przez artystkę projektem wideo jest „Maryna.TV”, jego realizacja przypadła na okres pandemii koronawirusa.

Nie pierwszy raz Maryna Tomaszewska skupia się na Warszawie. W 2012 roku zorganizowała projekt „Sprzątanie” w ramach Festiwalu Culburb, odbywającego się w warszawskiej dzielnicy Ursus. Rezygnując z produkowania kolejnych instalacji w przestrzeni publicznej, Tomaszewska postanowiła… posprzątać stację kolejową w Ursusie. Zrobiła to razem z lokalną społecznością, zachęcając ją do udziału kampanią plakatową.

Aby stworzyć projekt „Warszaw”, Tomaszewska spotkała się z urbanistami, varsavianistami oraz odbyła rozmowy z osobami, które zawodowo zajmują się projektowaniem miejskiej przestrzeni. Książka składa się ze 122 biogramów patronek warszawskich ulic, a także z grafów, wykresów i dialogów, które porządkują dane, nadając im spójną kompozycję. W utrzymanej w czerwono-czarno-białej tonacji książce artystka skupia się na wskazaniu rozbieżności pomiędzy liczbą patronów i patronek dzielnic. Na przykład na Mokotowie jest 138 ulic pod patronatem mężczyzn i tylko 12 pod patronatem kobiet. Na pozornie progresywnym Wilanowie są tylko 2 ulice, którymi uhonorowano kobiety!

Projekt Tomaszewskiej jest przede wszystkim społecznie ważny. Wpisuje się w bardzo aktualną dyskusję o tym, do kogo należy przestrzeń publiczna, kto w niej jest reprezentowany i na ile trwała powinna być to reprezentacja. Jakim gestem jest odebranie patronatu, zmiana nazwiska na tabliczce z nazwą ulicy? Wizualne przedstawienie danych zebranych przez Tomaszewską wyraziście pokazuje dysproporcję w reprezentacji płci na ulicach stolicy. Praca autorki uświadamia też, jak bardzo potrzebne są działania równościowe w urbanistyce.

Anna Pajęcka