Nazywam się Katarzyna Renes, mam 37 lat i jestem uzależniona od artyzolu. (…)

Projekt jest najważniejszy.

The Art, Grant Art.

Trochę się z tego śmieję, trochę z tym walczę. (…)

Mam kilkanaście lat doświadczenia jako liderka projektów, koordynatorka, kuratorka, kierowniczka produkcji, ekspertka, menedżerka kultury. Doświadczyłam wszelkich typów współprac: i tych „niezależnych”, i tych instytucjonalnych. Kolektywnych, bez twardej hierarchii i opartych na klasycznym układzie sił mistrz–podwładna. Albo mistrzyni–podwładny. Znam wszystkie konotacje

– tak pisała Katarzyna Renes na początku swojego głośnego eseju, właściwie manifestu, „Moje życie z projektami” na łamach „Dwutygodnika” w grudniu 2022 roku. Tekst był swego rodzaju coming outem pracowniczki kultury, dającej świadectwo prekaryjnej gonitwy i „kultury autoeksploatacji”.

Fot. Zuzanna Mazurek

Renes (ur. 1985) jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Pracuje w kulturze od kilkunastu lat, zarówno przy polskich, jak i międzynarodowych projektach. Stypendystka ministra kultury (2015). Była producentką i realizatorką warsztatów, koncertów, performansów i międzynarodowych programów szkoleniowych. Pracowała m.in. przy Międzynarodowym Festiwalu „Odkrywamy Paderewskiego” we Lwowie (2013–2018), Festiwalu Kwadrofonik, Kwartesencji, festiwalu jazzowym Chopin IN the City Festival w Chicago (2017–2021) oraz operach „Droga do Solaris” Lubawy Sydorenko (2018, Odessa, Kijów, Lwów, Warszawa) i „Powrót Manru” Paderewskiego (Kijów, Lwów).

W latach 2010–2013 była koordynatorką w programie ICORN (International Cities of Refuge Network), a do roku 2016 kierowniczką ds. projektów międzynarodowych w Instytucie Kultury Willa Decjusza. W latach 2013–2018 w Polsko-Ukraińskiej Fundacji im. Ignacego Jana Paderewskiego, od 2018 roku wykładowczyni i członkini zarządu w Międzynarodowej Sieci Menedżerów Kultury Oracle. Dla Stowarzyszenia Kwadrofonik produkowała kolejne edycje festiwali, trasy zagraniczne i program „Itaka” w ramach współpracy z Akademią Teatralną im. A. Zelwerowicza w Warszawie.

W Akademii Teatralnej pracowała od 2019 roku, najpierw kierując biurem ds. współpracy międzynarodowej, a potem także jako wykładowczyni. Współtworzyła tam międzynarodowy program edukacyjny „Zmiana-Teraz!” (od 2020 roku) i „Bezpieczną przestrzeń. Dobre praktyki i narzędzia służące transformacji kształcenia teatralnego” (2022). Współkierowniczka administracyjno-wykonawcza raportu „(Nie)zgoda na przekraczanie granic. Badania przemocy i dyskryminacji w społeczności Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie” (J. Kubisa, M. Lewicki, J. Orchowska, K. Rakowska, F. Tuszko).

W Teatrze Dramatycznym im. Gustawa Holoubka w Warszawie miała opiekować się programem towarzyszącym spektaklowi „Heksy” w reżyserii Moniki Strzępki, co zostało przerwane z powodu odwołania reżyserki ze stanowiska dyrektora teatru. Oznacza to, że w projekcie realizowanym przez Renes w ramach stypendium artystycznego m.st. Warszawy musiały zajść pewne zmiany.

W książce „Niepodpisani” skupiła się na relacjach pomiędzy artystami a, jak to ujęła, „robotnikami sztuki”. Są to tytułowi „niepodpisani”, współtwórcy wydarzeń artystycznych. Od początku jednym z głównych wątków książki miała być „afera genewska”, związana z odwołaniem premiery „Les Émigrants” Krystiana Lupy. Jednak stypendystka podkreślała, że interesuje ją przede wszystkim szukanie rozwiązań, nowych praktyk. Wydarzenia z Teatru Dramatycznego skomplikowały narrację i pozycję, z której opowiada, jednocześnie ją problematyzując. Autorka przeplata liczne wywiady osobistymi formami eseistycznymi, bliskimi poetyce „Mojego życia z projektami”. Oprócz Agnieszki Zgieb, Krystiana Lupy i zachowującego anonimowość pracownika technicznego teatru Comédie de Genève Renes rozmawia także z Agatą Adamiecką-Sitek, swoją wieloletnią współpracowniczką w ramach „Zmiany-Teraz!” i „Bezpiecznej przestrzeni”, byłą rzeczniczką praw studenckich AT i pełnomocniczką Moniki Strzępki ds. transformacji instytucji w Teatrze Dramatycznym. 

Klara Cykorz