Dorobek wykonawczy wiolonczelisty Tomasza Pokrzywińskiego jest imponujący i rozległy. Wśród koncertów, które wykonywał w charakterze solisty, znajdują się jedne z najbardziej cenionych utworów muzyki dawnej, chociażby Koncert wiolonczelowy C-dur Josepha Haydna, suity wiolonczelowe Johanna Sebastiana Bacha czy liczne koncerty wiolonczelowe Antonio Vivaldiego. Twórczość tych monumentalnych postaci, zawsze ciesząca się popularnością i przyciągająca tłumy, nie jest jednak jedyną w orbicie zainteresowań stołecznego muzyka. W ramach stypendium artystycznego m.st. Warszawy sięgnął po utwory niewykonywane od dekad i na powrót tchnął w nie życie.
Fot. Mikołaj Starzyński
Zrealizowanie przedsięwzięcia było możliwe dzięki dostępowi do bogatego archiwum Biblioteki Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, w którym przechowywane są liczne utwory warszawskich kompozytorów XIX wieku. W ramach projektu stypendialnego „Ocalić od zapomnienia” Pokrzywiński przygotował współczesne edycje partytur pięciu kwartetów smyczkowych autorstwa Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, Michała Hertza, Franciszka Lessela, Zygmunta Noskowskiego i Józefa Stefaniego. Pierwsze w historii wydanie tych utworów (dotąd istniały wyłącznie w formie rękopisów) umożliwi dotarcie do nich szerokiemu gronu muzyków, zespołów i studentów, w rezultacie czego zostanie zachowany istotny element dziedzictwa muzyki nie tylko polskiej, ale też całego centro-wschodniego regionu Europy. Szanse na upowszechnienie wybranych kompozycji są tym większe, że cały zbiór został nieodpłatnie udostępniony na stronie internetowej warszawskiekwartety.pl.
Zainteresowanie muzyką zarówno w sferze wykonawczej, jak i akademickiej wiolonczelista zawdzięcza rodzicom – Marii i Mirosławowi Pokrzywińskim – którzy wykładają na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina. Od początku wiedział jednak, że musi odnaleźć własną drogę, dlatego zdecydował się na studia na Wydziale Reżyserii Dźwięku. Dzisiaj, wiele lat później, uchodzi za niebywale wszechstronnego muzyka, ciekawego brzmień różnych epok i stylów. Swoje zainteresowania realizuje w licznych projektach, m.in. Trio Bastarda, Holland Baroque, Equilibrium String Quartet, Arte dei Suonatori czy {oh!} Orkiestra. W 2024 roku został dodatkowo nominowany do Nagrody Fryderyk w kategorii Album Roku Muzyka Dawna za „Il continuo virtuoso” z muzyką m.in. Arcangelo Corelliego i Francesco Marii Veraciniego, nagrany wraz z Martyną Pastuszką.
Dorobek artystyczny Pokrzywińskiego obejmuje także kierownictwo muzyczne nad dwiema wersjami „Stabat Mater” (autorstwa Arvo Pärta i Luigiego Boccheriniego) w wykonaniu Capelli Cracoviensis (2024); własną, wokalno-instrumentalną kompozycję „Romantyczność”, stworzoną do tekstu Adama Mickiewicza (2022); przygotowanie koncertu „Muzyka Ksiąg Jakubowych” na specjalne zamówienie Festiwalu Łódź Czterech Kultur (2021) czy liczne sukcesy w zespole Trio Bastarda, w tym skomponowanie utworu na zamówienie Warszawskiej Jesieni, występ na Unsound Festival czy współpracę z Instytutem Sztuki PAN.
Wykonywanie i badanie muzyki, choć ekscytujące i stawiające wiele wyzwań, Pokrzywińskiemu jednak nie wystarcza. By jeszcze śmielej zwracać uwagę na zjawiska pomijane lub mało znane, jak w przypadku utworów włączonych do projektu „Ocalić od zapomnienia”, stał się inicjatorem licznych wydarzeń. Od strony kuratorskiej prezentuje muzykę m.in. pod szyldami festiwalu Strefa Ciszy, jest współtwórcą Festiwalu 3x3 i cyklu koncertów Smykofonia.
Z jednej strony działalność warszawskiego wiolonczelisty jest ściśle związana z muzyką dawną, z drugiej nie sięga on do niej wyłącznie po sprawdzone pomysły i popularne melodie. Jego determinacja w wyszukiwaniu interesujących, przez dekady pomijanych zjawisk muzycznych jest równie imponująca, co umiejętności instrumentalne. W dobie szybkiego konsumowania kultury Pokrzywiński jest głosem zachęcającym do zwolnienia tempa i wnikliwszego zapoznania się z dawną muzyką, na której fundamentach powstaje muzyka dzisiejsza.
Jarosław Kowal
