Absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu i Podyplomowego Studium Muzealniczego na Uniwersytecie Warszawskim; rozprawę doktorską pt. „Muzeum wobec rzeczywistości artystycznej XX wieku. Zbiory muzeów narodowych w Polsce, Czechach i na Słowacji” obroniła na UMK. Redaktorka tomów zbiorowych: „Kolekcjonerstwo polskie XX i XXI wieku. Szkice” (wraz z Tomaszem F. de Rossetem i Agnieszką Kluczewską-Wójcik, Warszawa 2014), „Sensualność ekspozycji muzealnej” (wraz z Honoratą Gołuńską i Łukaszem Kędziorą, Toruń 2016) i „Studia o muzealnej pamięci na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej do roku 1918” (wraz z Tomaszem F. de Rossetem i Małgorzatą Wawrzak, Toruń 2020). Stypendystka m.st. Warszawy w latach 2012 i 2015. Na łamach rocznika „Muzealnictwo” opracowywała początki kolekcjonerstwa sztuki współczesnej w polskich muzeach, pisała artykuły o instytucji muzeów szkolnych oraz koncepcji „muzeum autorskiego”.
Współredaktorka i autorka tekstów na portalu naukowym Muzeum Pamięci, stworzonym w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Muzeum w polskiej kulturze pamięci do 1918 r. Wczesne instytucje muzealne wobec muzeologii cyfrowej”. Muzeum Pamięci to ogólnodostępna baza danych i tekstów dotycząca wczesnych muzeów i ich funkcjonowania (założeń protomuzealnych, muzeów publicznych i prywatnych kolekcji) głównie na ziemiach polskich (ale także emigracji). Znajduje się tu katalog instytucji i wystaw z krótkimi opracowaniami, a także dłuższe, wyczerpujące analizy i wiadomości branżowe czy konferencyjne.
Fot. Alicja Bryłka
Aldona Tołysz, „Wielka Warszawa. Polityka kulturalna miasta
w dwudziestoleciu międzywojennym – muzea i wystawy”. 2020Obecnie praca Aldony Tołysz skupia się na Mazowszu. W ramach stypendium artystycznego m.st. Warszawy badaczka stworzyła dwutomowy katalog gromadzący podstawowe informacje, kalendarium i krótkie opracowania na temat zbiorów i ekspozycji ponad stu instytucji w Warszawie w latach 1918–1939, nie tylko muzeów, ale też urzędów, placówek naukowych i szkół, ogrodów, prywatnych organizacji i stowarzyszeń, klubów i kawiarni. Katalog zawiera również omówienia poświęcone muzeom oraz polityce władz miejskich. Jest to kontynuacja ścieżki wyznaczonej przez poprzedni projekt – nadszedł czas na międzywojnie, analizę ambicji stolicy młodego państwa oraz jego polityki kulturalnej, „a szczególnie określenie kierunków, planów i projektów oraz niewątpliwych trudności, z jakimi w latach 1918–1939 borykały się władze miejskie, a także państwowe, na drodze do ich realizacji”, co ważne w kontekście późniejszych wojennych zniszczeń. Projekt polega na stworzeniu potężnej bazy danych na temat wcześniej rozpoznany dość fragmentarycznie. Przy okazji porządkuje on informacje w formie funkcjonalnej i przydatnej w przyszłości dla badaczy. „W kształtowaniu kultury materialnej Warszawy niezwykle istotną rolę odgrywały wystawy – zarówno o charakterze artystycznym, jak i naukowym, gospodarczym czy społecznym – pisze badaczka. – W wielu przypadkach to właśnie wystawy były inspiracją do podjęcia zmian w różnych obszarach życia i stanowią świadectwo śmiałych wizji i planów”.
