Paweł Dunin-Wąsowicz

2020

Wróć do wyników wyszukiwania

Paweł Dunin-Wąsowicz jako wydawca odkrył dla świata m.in. Dorotę Masłowską, Małgorzatę Rejmer i Jakuba Żulczyka, publikując ich prozatorskie debiuty; jako redaktor, na łamach wydawanego przez siebie przez ponad 10 lat czasopisma „Lampa”, dał przestrzeń dziesiątkom poetów i prozaików; jako czytelnik, antologista i redaktor uchylił czytelnikom drzwi do świata złej literatury, którą uwielbia czytać, bo jak przyznał w rozmowie z Robertem Mazurkiem: „Wszyscy czytają książki dobre, to ja będę od tych złych”. Po zamknięciu miesięcznika w 2015 roku Dunin-Wąsowicz skupił się na własnej pracy pisarskiej, której efektem były leksykony wyobraźni i nowe przekroje przez literaturę.

Pierwsza była „Widmowa biblioteka. Leksykon książek urojonych”, wydana w 1997 roku, zbierająca około pół tysiąca pozycji i będąca efektem manii zbierania nieistniejących książek, które pojawiały się na kartach literatury. Jej kontynuacja z 2016 roku, „Polska Biblioteka Widmowa”, zbierała już dwa tysiące pozycji. Później była „Warszawa Fantastyczna”, pięknie wydana w 2011 roku przez galerię Raster, w której Paweł Dunin-Wąsowicz zestawił w jednym tomie wszystko, co do tej pory literaci zmyślili na temat stolicy Polski. I wreszcie, opublikowany dwa lata później „Fantastyczny Kraków”, będący także swoistym przewodnikiem po mieście – a właściwie po kilkuset miastach, po Krakowach stworzonych w wyobraźni autorów żyjących w różnych miejscach i w różnych czasach. W kolejnych latach Dunin-Wąsowicz ponownie skupił się na swojej Warszawie i opracował trzy literackie przewodniki po trzech dzielnicach stolicy: Żoliborzu, Pradze i Mokotowie, stając się tym samym literackim ambasadorem tych miejsc, a może przede wszystkim warszawskim literackim cicerone, który wielu pisarzom i książkom dał drugie życie. W międzyczasie, namówiony przez szefa wydawnictwa Iskry Wiesława Uchańskiego, opisał najważniejsze dla siebie książki w intymnej bibliografii, „Dzikiej bibliotece”.

 Paweł Dunin-Wąsowicz Archiwum prywatne

Kontynuacją zainteresowań z pogranicza literatury i varsavianów jest projekt, na który Paweł Dunin-Wąsowicz otrzymał stypendium artystyczne m.st. Warszawy, czyli „Leksykon detektywów warszawskich”, będący nie tylko precyzyjnym i obszernym wykazem pozytywnych bohaterów powieści detektywistycznych, ale też historią polskiej literatury kryminalnej. Dunin-Wąsowicz opisuje dzieje tego gatunku, od II połowy XIX wieku do czasów obecnych, ale też podkreśla rolę kryminałów jako świadectwa tworzącego spontaniczny portret stolicy Polski, powstającego niezależnie od miejskich pomysłów na budowę wizerunku Warszawy. To też kolejne dzieło na swój sposób totalne, którym Dunin-Wąsowicz pragnie oddać hołd ubóstwianej przez siebie literaturze złej, przywracając jednocześnie pamięć o niej, ale też dać dowód swoim rozlicznym, często kuriozalnym lekturom, których jest być może pierwszym od lat czytelnikiem. Dzięki godzinom spędzonym w bibliotece na Koszykowej, u warszawskich bukinistów i przed komputerem może mieć pewność, że nie będzie czytelnikiem jedynym ani nie ostatnim. I może właśnie to jest największym wkładem Pawła Dunina-Wąsowicza w polską literaturę. Świetlicki pytał, co za poezja nie ocala ni człowieka, ni robala, ale my możemy mieć pewność, że praca Dunina ocala: pułkownika i generała.