Paweł Pasternak

2022

Wróć do wyników wyszukiwania

Urodził się w 1990 roku. Pochodzi z Tarnowa, gdzie ukończył Zespół Szkół Muzycznych im. Ignacego Jana Paderewskiego. Później studiował w Warszawie, na Uniwersytecie Muzycznym im. Fryderyka Chopina (magisterium w klasie organów profesora Jarosława Malanowicza – 2016 rok), poświęcając jednak dużą część swojej pracy badawczej stronom rodzinnym, budownictwu organowemu Galicji i tych terenów po II wojnie światowej. Jest redaktorem publikacji „Wokół nowych organów kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie” (Tarnów 2017), wydał też dwie autorskie książki: „Organy i ich twórcy na obszarze ziemi sądeckiej” (Nowy Sącz 2018) i „Tadeusz Rajkowski. Działalność organmistrzowska” (Opole 2021).

Jest pedagogiem, przez dwa lata (2017–2019) uczył w Diecezjalnym Studium Organistowskim w Tarnowie. Jest też praktykującym organistą liturgicznym. W czasopiśmie organistów diecezji tarnowskiej „Hosanna” prowadzi dział poświęcony organom, współpracuje także z internetową bazą MusicamSacram.pl. Wcześniej współpracował m.in. z Małopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Rozprawę doktorską pt. „Kierunki stylistyczne w budownictwie organowym w diecezji tarnowskiej w latach 1945–1992” obronił na UMFC w 2021 roku. Poza tym jako badacz organolog opublikował na przestrzeni lat kilkadziesiąt artykułów naukowych, często zaangażowanych, wskazujących na zaniedbania, brak środków na szerzenie wiedzy na temat organów i ich konserwacji, niedostateczną ochronę i konserwatorskie dylematy, potrzebę szukania nierzadko trudnych kompromisów pomiędzy postrzeganiem organów przez pryzmat ich wartości plastycznej i jako używanego instrumentu, mechanizmu, zabytku techniki.

 Paweł Pasternak Fot. Karolina Prusińska

Przywiązanie do lokalnej perspektywy w swoich badaniach i pracy popularyzatorskiej często ma biograficzny korzeń. Z postacią Tadeusza Rajkowskiego (1917–2005), „znaną w środowisku organistów naszej [tarnowskiej] diecezji, lecz niezwykle kontrowersyjną”, zetknął się jako parafianin w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie. Także jego najnowszy projekt, realizowany przy wsparciu stypendium artystycznego miasta stołecznego Warszawy, ma komponent autobiograficzny, dotyka właściwie genezy zainteresowania organami:

Moja przygoda z organami firmy Kamińskich rozpoczęła się w 2001 r. Wówczas to jako młody 11-letni adept gry fortepianowej – bo jeszcze nie organowej – będąc na wakacjach, miałem okazję widzieć i słyszeć organy Kamińskich we Władysławowie. […] W 2003 r., co było jeszcze większym przeżyciem, udało mi się dotknąć słynnych organów w Oliwie, których dzisiejszy kształt jest w dużej mierze rezultatem pracy Kamińskich. Wreszcie w 2006 r., już jako licealista, podczas wyjazdu wakacyjnego do Warszawy zwiedziłem ich warsztat dzięki uprzejmości żyjącego jeszcze wówczas Zygmunta Kamińskiego juniora. To wtedy podjąłem decyzję, aby swoje przyszłe życie związać z organami jako muzyk wykonawca, ale też organolog badający ich historię i budowę.

Potężna monografia przygotowywana na stulecie założonej przez braci Kamińskich w 1924 roku firmy opiera się na gruntowej kwerendzie archiwalnej i terenowej; razem z dokumentacją fotograficzną będzie liczyć około ośmiuset stron. Pasternak opisuje w niej ponad dwieście organów z całej Polski (od sali swojej Alma Mater po małe miasteczka i wsie), wykonanych przez trzy pokolenia budowniczych (zakład działa przy ulicy Mlądzkiej na warszawskim Grochowie), jak również instrumenty przebudowane i wykończone. Przedstawia sylwetki pracowników i warsztatu. Będzie nosić tytuł „Fabryka Głosów. Stuletnie dzieje warszawskiej firmy organmistrzowskiej Kamińskich”.

Klara Cykorz