Jest nieco wyblakły i już nie w całości, ale nadal dostrzegalny. Za kilka lat lub, jak dobrze pójdzie, to za kilkanaście, zupełnie zniknie. Na fasadzie zabytkowego budynku, zaprojektowanego przez Macieja Nowickiego i Zbigniewa Karpińskiego w 1938 roku, nad odrapanym już bardzo mocno napisem informacyjnym „hala sportowa”, widnieje dumna nazwa „Orzeł”. To ten krój Jakub Rudziński chce ocalić od zniszczenia i zapomnienia, projektując font przeniesiony z fasady budynku. Krój Orzeł, poza naturalnym powiązaniem z miejscem powstania, korzysta z warszawskich tradycji literniczych: „odręcznie malowanych szyldów, zanikającego zecerskiego rzemiosła, by następnie w twórczy sposób przetworzyć te tropy i inspiracje”.
Fot. Michał Matejko
Zamazane litery na budynkach nie rzucają się w oczy tak jak kolorowe neony. Nieuważnej spacerowiczce czy spacerowiczowi jest łatwo ominąć je wzrokiem. Często odbijają się już tylko powidoki po zdjętych szyldach, nadal jednak możliwe do odtworzenia. Warszawa słynie z liternictwa, choć tradycja ta nie zachowała ciągłości. Rudziński od lat dokumentuje stare tablice i niezmienione szyldy, na których odnajduje zaskakujące rozwiązania typograficzne. „To ważne lokalne dziedzictwo wizualne jest wypierane i nadpisywane przez tanie, masowe produkcje kiepskiej jakości”, diagnozuje. Jego kroje, inspirowane dziedzictwem literniczym, stają się niejako hołdem dla tworzących je rzemieślników, pozwalając ich projektom zyskiwać drugie życie.
Rudziński jest współzałożycielem Studia Lekko. Zaprojektował m.in. krój pisma Transparent, który znalazł się na transparencie w głośnej akcji aktywistów artystycznych „List”, proteście przeciwko próbom zorganizowania wyborów korespondencyjnych w okresie wzmożonej pandemii koronawirusa. Za ten projekt otrzymał nagrodę w konkursie Projekt Roku 2020 Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowej (STGU) w kategorii impakt społeczny; artykuł o kroju Transparent ukazał się również w „Slanted Magazine”, prestiżowym niemieckim magazynie.
Jest autorem identyfikacji wizualnej festiwalu Opera Rara w Krakowie, wystawy „Codzienne formy oporu” w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie, wystawy „Algorytmy nowoczesności” Instytutu Polskiego w Berlinie. W swoim portfolio ma projekty m.in. dla Irackiego Pawilonu na Biennale w Wenecji w 2021 roku, dla działań ONZ, współpracę z londyńską galerią Edge of Arabia, Potsdam Institute for Climate Impact, jak i inicjatywą Muzea dla Klimatu. Przygotowywał identyfikację wizualną dla programu edukacyjnego w Bernau (Bauhaus Denkmal) i Gdyni. Jego kroje można kojarzyć z publikacji i strony internetowej Fundacji Bęc Zmiana.
Krój Orzeł to działanie towarzyszące akcji aktywistów miejskich i sąsiadów Nowe Dynasy, którzy od lat walczą o odzyskanie tej zamkniętej przestrzeni. Postulują przekształcenie niszczejącego kompleksu budynku klubu sportowego oraz toru kolarskiego w przestrzeń kulturalno-sportowo-rekreacyjną, otwartą dla mieszkańców Warszawy.
Krój Orzeł, który powstał w ramach stypendium artystycznego miasta stołecznego Warszawy, jest darmowy i udostępniony do użytku w formacie Open Type.
Anna Pajęcka
