„My battery is low and it’s getting dark” – tak brzmiał ostatni komunikat wydany przez łazika marsjańskiego o imieniu Opportunity, który przedłużył swoją kosmiczną misję z 90 dni do 15 lat. Agata Koszulińska, reżyserka i artystka zainteresowana posthumanizmem, transhumanizmem i nowymi technologiami w teatrze, poświęciła mu swój spektakl dyplomowy „Opportunity”, pokazywany na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Boska Komedia” 2019.
Agata Koszulińska ukończyła Wydział Reżyserii Akademii Teatralnej w Warszawie, a także studia dziennikarskie i kulturoznawcze. Założycielka nieformalnej grupy Close (with friends) Collective brała udział w licznych prestiżowych rezydencjach artystycznych w Polsce i za granicą, m.in. w Rucka Artistic Residency w Łotwie, Laboratorium Nowego Teatru w Teatrze Nowym w Krakowie oraz Dream Adoption Society w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Współtworzyła także spektakl w ramach projektu „Poor/Rich Europe” w Mozarteum w Salzburgu i Thalia Theater w Hamburgu.
Fot. Mateusz Korsak
Reżyserka jest zainteresowana interdyscyplinarnością sztuk oraz wprowadzaniem nowych mediów do swojej praktyki artystycznej. Korzysta m.in. z animacji oraz performansów VR. W czasie pandemii pogłębiła swoją aktywność na tym polu, co zaowocowało zdobyciem nagrody w konkursie Modelatornia Online w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu za animację 3D „Breath out tutorial”, czyli instruktaż postępowania w czasie ataku paniki, nawiązujący do napięcia okresu pandemii. Oprócz tego zrealizowała performans „Obrzędy higieniczne” w ramach projektu „Wku***ona.tv” oraz krótkometrażowy film artystyczny „Pop up Radio – Rover is the new penguin”. Koszulińska jest także autorką tryptyku VR zatytułowanego „Chmura”, poświęconego Stanisławowi Lemowi, Susan Sontag i Alinie Szapocznikow, który powstał w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Kultura w Sieci”.
Polscy odbiorcy mieli okazję zobaczyć m.in. wyreżyserowany przez artystkę spektakl „Historia żołnierza” Igora Strawińskiego, prezentowany podczas Festiwalu Lutosławskiego w Teatrze Wielkim Operze Narodowej oraz „Ludzie i nie-ludzie” w Teatrze Powszechnym w Warszawie, który wziął udział w Furore Festival w Ludwigsburgu oraz Forum Młodej Reżyserii. Poruszany jest w nim temat wpływu technologii na tożsamość i świadomość ludzką, a także relacji między jednostką a cyfrowym światem. Pytania, jakie stawia reżyserka, dotyczą istotnych kwestii: takich jak granice człowieka czy możliwość zamknięcia go w świecie algorytmów. Artystka podejmuje również temat kondycji ludzkiej w cyfrowym świecie oraz możliwości syntezy naszego digitalnego i realnego ja, przestawiając na scenie swego cyfrowego sobowtóra.
W ramach otrzymanego stypendium artystycznego miasta stołecznego Warszawy artystka skupia się na temacie dorastania oraz niezbędnych umiejętnościach społecznych i psychologicznych, potrzebnych w momencie osiągnięcia pełnoletniości. W projekcie społeczno-artystycznym „Życie – instrukcja” kluczowym elementem była dla niej rozmowa z wychowankami domu dziecka, którzy w samodzielną dorosłość poza instytucją wchodzą w momencie ukończenia 18 roku życia lub po zakończeniu edukacji. Celem projektu było stworzenie scenariusza teatralnego i zrealizowanie na jego podstawie czytania performatywnego, które odbyło się w Teatrze Dramatycznym w Warszawie.
Próby do czytania performatywnego sztuki „Życie – instrukcja”. Fot. Natalia Mołodowiec
Koszulińska, poprzez swoją kreatywność i zainteresowanie technologiami, wykracza poza granice tradycyjnie pojmowanego teatru, rozszerzając jego ramy dzięki korzystaniu z nowych mediów. W tekście, który powstał w ramach stypendium, artystka zaprasza do współpracy wychowanków domów dziecka, słuchając uważnie ich historii, jak również otwiera instytucje na nowych ludzi oraz ich unikalne doświadczenia. Dzięki temu procesowi teatr staje się miejscem bardziej inkluzywnym i otwartym.
Katarzyna Niedurny
