Urodził się i wychował w Słupsku. Studiował politologię na Uniwersytecie Gdańskim, ale został dziennikarzem, piszącym głównie o muzyce i popkulturze. Przez lata redaktor dodatku „Kultura” do „Dziennika Gazety Prawnej”, współpracował też m.in. z polską edycją magazynu „Esquire”, „Noise Magazine” i portalem Legalna Kultura. Kolekcjoner wszelkiej maści historycznych przedmiotów użytku codziennego (i mniej codziennego również) – zabawek, elektroniki, papierów, opakowań, narzędzi. Od 2012 roku prowadzi poświęconego im bloga, BufetPRL.com (@bufetprl na Instagramie). Do dziś jest w posiadaniu komputera Atari 65XE z koszalińskiego Pewexu (pierwszego na jego słupskim osiedlu!).
Fot. Roman Przylipiak
Interesuje się popkulturą oraz historią polskiej codzienności i obyczajów. O swojej pierwszej książce, „Czas wolny w PRL” (2020), opowiadał tak: „Obywatele PRL-u też nie umieli wypoczywać, nie wiedzieli, co ze sobą zrobić na wczasach. Z tego problemu wyłonił się, niespodziewanie nawet dla mnie, ostatni rozdział książki, który jest o braku czasu wolnego i o nauce wypoczywania. Kiedy na początku lat 70. redakcja «Przekroju» przeprowadziła ankietę o wypoczynku, okazało się, że aż 80 proc. respondentów przyznało, że nie umie odpoczywać. Ludzie się tego uczyli, państwo się uczyło”.
O celach kolejnej publikacji, „Sex, disco i kasety video. Polska lat 90.” (2021), mówił z kolei tak: „Chciałbym, żeby moja książka pokazała przełom lat 80. i 90. i lata 90. od strony popkultury i ludzi, którzy próbowali sobie wtedy radzić z nową rzeczywistością, pasjonatów oraz odbiorców tej popkultury, stąd bohaterami mojej książki zostali prowadzący wypożyczalnie kaset wideo, wydawcy komiksów, prowadzący bary szybkiej obsługi, pracownicy sklepów muzycznych, uliczny sprzedawca kaset, redaktorka czasopisma dla nastolatek, twórca gier komputerowych i inne podobne postacie”.
Najnowszą książką stypendysty są „Zakupy w PRL” (2023, podobnie jak poprzednie pozycje, wydane nakładem wydawnictwa Muza) – o kulturze handlu w czasach niedoboru, od bazarów po domy towarowe, o ludzkiej samoorganizacji i historii „komitetów kolejkowych”, świecie kombinowania i załatwiania, o stosunku do wyczekiwanych obiektów, głodzie namiastki luksusu. Autor oddaje też głos osobom „za ladą”, sprzedawczyniom stojącym tak naprawdę po dwóch stronach barykady. Opowiada też o kreatywności plastyków zatrudnianych do aranżacji wystaw, gdzie trzeba było „zrobić coś z niczego”.
Zaproszenie na projekcję odcinka podcastu w Międzypokoleniowej Klubokawiarni. Aut. Roman Przylipiak
W ramach stypendium artystycznego m.st. Warszawy Przylipiak zrealizował dziesięć odcinków swojej założonej w 2020 roku „Historii polskiej popkultury”, programu/audycji realizowanej w dwóch wersjach – jako kanał na YouTube i forma audio, podcastowa, dostępna na Spotify i SoundCloud. To cykl warszawski, zawierający „piguły wiedzy” na temat różnych twarzy polskiej stolicy. Opowiada o warszawskim jazzie, muzeach, Warszawie literackiej w XX i XXI wieku, Warszawie jako inspiracji współczesnych twórców komiksów („Festiwal” Jacka Świdzińskiego i „Mord na dzielni” Beaty Pytko). Dwa odcinki poświęcono rapowi, dwa – kinu, i temu przedwojennemu, i powojennemu (w tym drugim np. krytyk Jakub Demiańczuk opowiada Przylipiakowi o stolicy przez pryzmat kina dokumentalnego – i jeszcze mniej oczywistych filmów krótkometrażowych). Program/podcast ma szeroko zakrojone ramy czasowe – podróżuje i w lata przedwojenne, do warszawskiej kultury żydowskiej i warszawskiego przemysłu rozrywkowego, i pokazuje zmiany na kulturalnej mapie współczesnej Warszawy, poświęcając cały odcinek Warszawie ukraińskiej diaspory, oddając głos m.in. kuratorkom Domu Ukraińskiego. Każdy odcinek miał swoją oficjalną premierę w Międzypokoleniowej Kawiarni w Domu Kultury Śródmieście, łącząc projekcję odcinka ze spotkaniem ze specjalnym gościem. Jak podkreśla stypendysta, pozwoliło to dotrzeć programowi także do odbiorców wykluczonych cyfrowo lub po prostu mniej sprawnie poruszających się w sieci.
Klara Cykorz
