Teoretyk muzyki i historyk sztuki o szlacheckim pochodzeniu i metafizycznym zacięciu. Krzysztof Lipka urodził się w Łodzi, ale swoją edukację związał ze stolicą: ukończył nie tylko historię sztuki i muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim, lecz także teorię muzyki w Państwowej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina; w pracach dyplomowych zajmował się m.in. harmoniką funkcyjną i architekturą neogotyku. Na tej ostatniej uczelni, już wówczas Akademii Muzycznej, obronił w 2006 roku doktorat na temat filozoficznego podłoża muzyki, a w 2013 roku na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika zdał kolokwium habilitacyjne. Lipka wyrobił sobie nazwisko i pozycję w Polskim Radiu: blisko 20 lat związany był z Programem Trzecim (1975­­–1994), ale występował także w Dwójce, a potem współzakładał Radio BIS. Na antenie Trójki zrealizował dziesiątki wywiadów z wybitnymi artystami, słuchowiska i autorskie cykle audycji (m.in. „Mistrzowie francuskiego baroku” i „Harmonia mundi”), głównie w temacie kultury romańskiej i muzyki dawnej. Otrzymał liczne wyróżnienia: w tym nagrodę na konkursie Pro Musica w Budapeszcie i Złoty Mikrofon za całokształt radiowej kariery. W BIS objął kierownictwo redakcji form eksperymentalnych i popularyzacji kultury, a także realizował kolejne cykliczne programy (m.in. „Kieszonkowe wydanie historii muzyki” i „Biblioteka arcydzieł”).

Fot. Adam Gut

W tym czasie Lipka intensywnie współpracował literacko – nie tylko na antenie – z kompozytorami, głównie Piotrem Mossem i Marcinem Błażewiczem, a także reżyserami, takimi jak Krystian Lupa, Irena Jun i Grzegorz Woźniak. Pisał o sztuce i kulturze, jest autorem blisko 350 erudycyjnych tekstów, publikowanych m.in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Akcencie”, „Jazz Forum”, „Ruchu Muzycznym” i innych periodykach oraz katalogach wystawowych. Ale pisał nie tylko eseje, bo już w roku 1983 debiutował w miesięczniku „Twórczość” poetyckim opowiadaniem „Wariacje z fletem”.

Do tej pory zdążył opublikować blisko 20 książek o bardzo różnym charakterze, od baśni i opowiadań („Laura na zamku godzin”, 1990/2012), przez zbiory wierszy („Usta i kamień”, 1992 i „Elegie moszczenickie”, 2000), po powieści filozoficzne („Pensjonat Barataria”, 2003) i rozprawy o związkach muzyki z literaturą („Słyszalny krajobraz”, 2004). W XXI wieku nadszedł dla niego czas syntezy i krystalizacji teorii estetycznej, mającej silne oparcie w metafizyce i etyce. Krzysztof Lipka przedstawiał ją na gruncie muzyki („Utopia urzeczywistniona”, 2009), sztuki („Abstrakcja i przestrzeń”, 2014) oraz kultury („Entropia kultury”, 2013). Choć docenia sztukę awangardową, opowiada się silnie po stronie tradycyjnych wartości i występuje przeciw postmodernistycznemu relatywizmowi.Krzysztof Lipka, „Świętość i brzmienie. Muzyka w Biblii”

Znakiem tej postawy był także projekt realizowany dzięki stypendium artystycznemu m.st. Warszawy, w ramach którego dogłębnie zbadał i opisał muzyczne wątki w Biblii. Po wyjściowym, detalicznym spisie wszystkich wzmianek o instrumentach i dźwiękach w Starym Testamencie Krzysztof Lipka podąża śladem śpiewaków z rodu Asafa, bada akompaniament cytr i lutni, sprawdza drewno almugimowe i pyta o udział kobiet w muzycznej praktyce. Dalej następuje zasadnicza, hermeneutyczna część książki, w której szczególną uwagę poświęca Księdze Psalmów, krytykując przy tym wiele „unowocześniających” przekładów Biblii. Autor opisuje społeczne funkcje gry i śpiewu, związki muzyki z etyką i jej stronę wyrazowo-emocjonalną. W ostatniej części książki okazuje się, jak mało muzyki jest w Nowym Testamencie, z wyjątkiem wieloznacznej i trudnej do interpretacji Apokalipsy św. Jana.